1- موسسه تحقیقات علوم شیلاتی 2- سازمان تحقیقات-آموزش و ترویج کشاورزی 3- جهاد دانشگاهی
چکیده: (4455 مشاهده)
یکی از گونه‌های آبزی منحصر به فرد و مهم تالاب انزلی، صدف آنودونت (Anodonta cygnea) می‌باشد. این صدف بومی تالاب انزلی و رودخانه‌های ورودی آن و مهمترین دو کفه‌ای این سیستم آبی است که در سالیان اخیر به دلایل مختلف جمعیت آن بشدت کاهش یافته است. تالاب انزلی اکوسیستم ویژه‌ای برای پرورش و رشد انواع آبزیان در حاشیه جنوبی دریای خزر است. از سویی، جایگاه ویژه نرمتنان در ارتباط با استفاده سایر موجودات از آنها و کاربردهای صنعتی طبی و نقش پالایشی آب سبب ضرورت بر انجام بررسی رژیم غذایی صدف آنودنت در تالاب انزلی گردید. از ۱۴ ایستگاه مورد بررسی فقط از ۹ ایستگاه که شامل ایستگاه های ورودی تالاب غرب، بهمبر، شیجان، سوسر روگاه، آبکنار، ماهروزه، کرکان، سیاه کشیم و در نهایت هندخاله بودند صدف آنودنت صید گردید. بیشترین درصد فراوانی و پراکنش در فصول مختلف بترتیب متعلق به ایستگاه‌های ورودی تالاب غرب، بهمبر، شیجان و سوسر روگاه و بالاترین میانگین سنی در فصول بهار متعلق به ایستگاه بهمبر (7 ساله‌ها)، تابستان مربوط به ایستگاه ماهروزه (۸ ساله‌ها)، پائیز متعلق به ایستگاه سوسر روگاه (۷ ساله‌ها) و در نهایت زمستان مربوط به ایستگاه شیجان (8 ساله‌ها) تعیین گردید. در بررسی آزمایشگاهی از دستگاه گوارش صدف آنودنت تالاب انزلی از ایستگاه‌های مختلف شناسایی فیتوپلانکتون‌ها و زئوپلانکتون‌ها در حد جنس شناسایی شدند. به طور کلی، صدف آنودنت در طول سال از شاخه‌های فیتوپلانکتونی کلروفیتا و باسیلاریوفیتا بیش از سایر شاخه ها تغذیه نموده است که بیشترین جنس‌های فیتوپلانکتونی مورد استفاده از شاخه جلبک‌های سبز Scenedesmus، Chlorella و Pandorina از شاخه جلبک‌های دیاتومه Cyclotella، Cymbella و Navicula بودند. تغذیه از زئوپلانکتون‌ها به مقدار اندک و آن هم از راسته‌های ریشه پایان نظیر Arcella و Amoeba، از مژکداران Ciliata و در نهایت از روتیفرها Brachionus، Asplanchna و Rotaria شناسایی گردیدند. بر اساس شناسایی جنس یستر می‌توان گفت جنس بستر مناسب از نوع ماسه‌ای با مقداری گل می‌باشد که دامنه تغییرات سیلت- رس در ایستگاه‌ها از 2/3±8/80 الی 2/2±64/97 درصد متغیر می‌باشد. در بررسی رژیم غذایی صدف آنودنت مشخص شد از آنجایی که صدف‌های مذکور از طریق فیلتراسیون اقدام به تغذیه می‌نمایند (گزینش غیر انتخابی)، از اینرو با توجه به سنین مختلف و فراوانی در محیط زندگی در مرحله اول (بیش از ۹۰ درصد) شاخه‌های فیتوپلانکتونی ریز جثه از ابعاد 20-5 میکرون (شاخه‌هایی نظیر کلروفیتا، باسیلاریوفیتا و سیانوفیتا) و در مرحله بعد (حدود 10 درصد) از زئوپلانکتون‌های ریز جثه از سایز 30-5 میکرون (راسته‌هایی نظیر مژکداران، ریشه پایان، روتیفرها و کلادوسرا و نیز مواد دیتریتی که در این ابعاد می‌باشند) تغذیه می‌کنند.
