1- پژوهشکده اکولوژی دریای خزر، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران 2- گروه فراوری محصولات شیلاتی، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
چکیده: (549 مشاهده)
هدف از تحقیق حاضر، استخراج، صابونیکردن و خالصسازی رنگدانه آستاگزانتین از میکروجلبک هماتوکوکوس (Haematococcuspluvialis) و ارزیابی فعالیت آنتیاکسیدانی (فعالیت مهار رادیکال آزاد DPPH و کاهندگی یون فریک) آن بود. جهت استخراج از دو روش منفرد (استخراج با استفاده از حلال استون یا ACE) و ترکیبی (استخراج بهوسیله پیشتیمار با اسیدکلریدریک و سپس استخراج با استون یا HCl-ACE)استفاده گردید. مطابق نتایج، مقدار آستاگزانتین (میلیگرم بر گرم) مستخرج با دو روش استون (ACE) و پیشتیمار حاوی اسیدکلریدریک (HCl-ACE) در مراحل استخراج، صابونیکردن و خالصسازی نهایی بهترتیب 09/4 (65/13%)، 49/8 (30/28%)، 59/14 (65/48%) و 49/9 (65/31%)، 59/13 (30/45%) و 09/25 (65/83%) بود. فعالیت مهار رادیکال آزاد DPPH آستاگزانتین استخراجشده با دو روش ACE و HCl-ACE (غلظت 300-50 میکروگرم بر میلیلیتر) بهترتیب در دامنه 26/76-25/66 و 06/94-39/85 درصد متغیر بود. این مقادیر برای قدرت کاهندگی یون فریک بهترتیب در بازه جذب 75/0-61/0 و 92/0-78/0 در طول موج 700 نانومتر قرار داشت. رنگدانه استخراجشده با استفاده از روش ترکیبی (نسبت به روش منفرد) به صورت معنیداری دارای فعالیت آنتیاکسیدانی بیشتری بود (05/0>p). علاوهبراین، در هر دو آزمون، با افزایش غلظت آستاگزانتین تا 100 میکروگرم بر میلیلیتر، روند فعالیت آنتیاکسیدانی، به صورت افزایشی و سپس ثابت ثبت شد (عدم اختلاف معنیدار بین غلظتهای 200 و 300 میکروگرم بر میلیلیتر). مقایسه فعالیت آنتیاکسیدانی آستاگزانتین با آنتیاکسیدانهای مصنوعی نشان داد که رنگدانه استخراجشده با روش ترکیبی (در غلظتهای بالا) فعالیت نزدیکتر یا بیشتری نسبت بهBHA و BHT دارد. مطابق یافتهها، روش ترکیبی (اسید-استون)در مقایسه با روش منفرد (استون) میتواند بازده استخراج و فعالیت آنتیاکسیدانی این رنگدانه را بهبود بخشد. بنابراین، روش مورد استفاده جهت استخراج و خالصسازی آستاگزانتین، به صورت بالقوهای بازده استخراج و فعالیت آنتیاکسیدانی آن را تحت تائیر قرار میدهد و با انتخاب روش استخراج بهینه، میتوان دو شاخص مذکور را در رنگدانه ارتقاء داد.
با کسب مجوز از دفتر کمیسیون بررسی نشریات علمی وزارت علوم، تحقیات و فنآوری مجله علمی شیلات بصورت آنلاین می باشد و تعداد محدودی هم به چاپ می رساند. شماره شاپای جدید آن ISSN:2322-5998 است