---

در این مطالعه، بررسی تاثیر سمیت زیر کشنده شیرابه گیاه فرفیون ترکمنی(Euphorbia turcomanica) در غلظت های صفر، ۰۰۵۵/۰، ۰۱۱/۰ و ۰۲۲/۰ گرم بر لیتر بر روی برخی تغییرات شاخص های بیوشیمیایی کبد ماهی آفانیوس گورخری (Aphanius dispar) پس از گذشت ۱۵ و ۳۰ روز و در شرایط آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. ابتدا مقدار میانگین (± خطای استاندارد) ۵۰LC شیرابه گیاه فرفیون ترکمنی در زمان‌های ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت به ترتیب ۱۴/۰±۲۸/۰، ۰۶/۰±۱۹/۰، ۰۳/۰±۱۴/۰، ۰۲/۰±۱۱/۰ گرم بر لیتر بدست آمد. برخی از شاخص های بیوشیمیایی شامل مقادیر آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، لاکتات دهیدروژناز (LDH)، کراتین فسفوکیناز (CK)، و آلکالین فسفاتاز (ALP) در بافت کبد ماهیان بعد از گذشت ۱۵ و ۳۰ روز از شروع آزمایش اندازه گیری شد. تغییرات معنی-داری در سطوح آنزیم های AST، ALT، LDH، CK، و ALP درمقایسه با گروه کنترل در عصاره بافتی کبد در طول دوره آزمایش، مشاهده شد. این تغییرات به صورت افزایش معنی دار در سطوح آنزیم های AST، LDH و ALP و کاهش معنی دار در میزان فعالیت آنزیم های ALT و CK بود. همچنین روند کاهشی معنی داری در میزان پروتئین کل در عصاره بافت کبد متناسب با زمان در تماس بودن ثبت گردید. با توجه به نتایج این تحقیق، اطلاعات پایه درباره سمیت گیاه فرفیون ترکمنی بر روی ماهی آفانیوس گورخری و همچنین تعیین تاثیرات کاربرد شیرابه حاصل از این گیاه در آب به عنوان راهنما می تواند امکان پذیر باشد.

---

هدف از این مطالعه بررسی تاثیر تجویز آنتی­اکسیدان­هایی نظیر ویتامین C و کیتوزان بر شاخص­های استرس اکسیداتیو در سلول­های آبشش ماهی­ کپور معمولی (Cyprinus carpio) در معرض کلراید کادمیوم است. در این آزمایش ماهی­ها به مدت ۲۱ روز با جیره تجاری (گروه شاهد)، جیره حاوی کیتوزان (۱۰۰۰ میلی­گرم به ازای هر کیلوگرم غذا)، جیره حاوی ویتامین C (۱۰۰۰ میلی­گرم به ازای هر کیلوگرم غذا) و جیره حاوی ویتامین C همراه با کیتوزان تغذیه شدند و به طور همزمان در معرض ۲/۰ میلی­گرم بر لیتر کلراید کادمیوم قرار گرفتند. در این آزمایش، شاخص­های استرس اکسیداتیو نظیر فعالیت آنزیم کاتالاز، آنتی­اکسیدان کل و مالون­دی آلدهید و پارامترهای بیوشیمیایی سلولی نظیر فعالیت آنزیم­های آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز و لاکتات دهیدروژناز اندازه­گیری شد. سطح فعالیت آنزیم­های آسپارتات آمینوترانسفراز، لاکتات دهیدروژناز و کاتالاز و همچنین سطح مالون دی­آلدهید در سلول­های آبششی ماهی­های در معرض کلراید کادمیوم به طور معنی­داری افزایش یافت. در حالی که سطح فعالیت آنزیم آلانین آمینو ترانسفراز و سطح آنتی­اکسیدان کل سلولی کاهش یافت. سطح فعالیت آنزیم­ها و نیز مالون دی­آلدهید در ماهی­های تحت تیمار ویتامین C و ویتامین C و کیتوزان به حالات نرمال بازگشت. در حالی که تجویز ویتامین C و کیتوزان تاثیر معنی­داری بر سطح آنتی­اکسیدان کل نداشت. از این­رو، تجویز آنتی­اکسیدان­هایی نظیر ویتامین C و کیتوزان ممکن است کارایی سیستم دفاع آنتی­اکسیدانی و سم­زدایی سلول­های آبششی ماهی­های در معرض کلراید کادمیوم را افزایش دهد.

 

---

هدف از این مطالعه بررسی تأثیر حفاظتی ویتامین C و کیتوزان بر فراسنجه­ های بیوشیمیایی خون ماهی­های در معرض پاراکوات است. در این آزمایش ماهی­ها به مدت ۲۱ روز با جیره واجد کیتوزان (۱۰۰۰ میلی­گرم به ازای هر کیلوگرم غذا)، ویتامین C (۱۰۰۰ میلی­گرم به ازای هر کیلوگرم غذا) و ویتامین C همراه با کیتوزان تغذیه شدند و به‌طور همزمان در معرض ۰۲/۰ میلی­گرم بر لیتر پاراکوات قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که پاراکوات موجب افزایش معنی­دار فعالیت­های آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آلکالین فسفاتاز (ALP)، و نیز افزایش معنی­دار سطوح گلوکز، کلسترول، تری­گلیسرید، اوره و کراتینین خون ماهیان در مقایسه با گروه کنترل شد (۰۵/۰p< )؛ ولی فعالیت­های آنزیم لاکتات دهیدروژناز (LDH) و استیل کولین­استراز (AChE)، و سطوح پروتئین کل پلاسما و گلبولین در ماهیان را در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی­داری کاهش داد (۰۵/۰p< ). پاراکوات تأثیری بر سطح آلبومین پلاسما در مقایسه با گروه کنترل نداشت (۰۵/۰p> ). اگرچه تجویز ویتامین C یا کیتوزان (به تنهایی) به ماهیان تحت تیمار پاراکوات مانع از تغییرات برخی از فراسنجه­های بیوشمیایی خون ماهیان در معرض پاراکوات شد، نتایج نشان داد که خاصیت آنتی­اکسیدانی ویتامین C بیشتر از کیتوزان است. با این حال تجویز کمپلکس ویتامین C با کیتوزان نقش مؤثری در پیشگیری از استرس اکسیداتیو و پیشگیری از تغییرات پارامترهای بیوشیمیایی خون در ماهیان در معرض پاراکوات داشته است.

---

هدف از این مطالعه ارزیابی تغییرات آسیب ­شناسی بافتی آبشش­ها، کبد، طحال، کلیه و روده ماهیان قزل­آلای رنگین کمان پرورشی در چهار ایستگاه مختلف در امتداد چشمه برم لردگان است. در این مطالعه ۱۵ ماهی از هر ایستگاه صید و پس از کالبد شکافی از بافت آبشش، کبد، طحال، کلیه و روده ماهی­ها نمونه­برداری انجام شد و بعد از تهیه مقاطع بافتی با رنگ هماتوکسیلین و ائوزین رنگ­آمیزی شدند. بافت­ها با بزرگنمایی X۴۰۰  مورد بررسی قرار گرفتند. بهم چسبیدگی ، هیپرپلازی آبششی، پوسته پوسته شدن و نکروز اپیتلیوم آبششی، هیپرتروفی و تورم لاملاهای آبششی، هیپرتروفی و دژنرسانس چربی در هپاتوسیت­ها، دژنره شدن گلومرولی و مجرای جمع آوری ادرار، افزایش فضای لومن، تحلیل رفتن گلومرولی؛  افزایش مراکز ملانوماکروفاژی و بهم ریختن آرایش سلول­های الیپسوئیدی طحال، نکروز سلول­های مخاطی، پوسته پوسته شدن اپیتیلیوم لایه مخاطی روده از مهمترین آسیب­های بافت­ شناسی است که کم و بیش در کمتر از ۲۰ درصد از ماهیان صید شده از ایستگاه چهارم و معدودی از ماهیان ایستگاه سوم مشاهده شد. نتیجه این مطالعه بافت­ شناسی نشان داد که این تغییرات ممکن است ناشی از افزایش سطح مواد شیمیایی در مزارع پایین دستی باشد. لذا این تغییرات آسیب­ شناسی بافتی را می­توان به عنوان شاخص زیستی مناسبی جهت پایش کیفیت آب در نظر گرفت.
 

---

هدف از این بررسی اثر استفاده توام از آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss) و ویتامین E در جیره غذایی ماهی کپور معمولی در بهبود اثرات مواجهه با فلز سنگین کادمیم می باشد. ۱۳۵ قطعه ماهی کپور معمولی (۳ ± ۳۴ گرم) به سه گروه تقسیم­ شدند: بچه ماهیان گروه اول (کنترل) و دوم (بدون افزودنی) با استفاده از جیره غذایی استاندارد کپور وگروه سوم با جیره غذایی مکمل حاوی ۱درصد پودر آویشن شیرازی و مقدار اضافی ۱۰۰ میلی گرم در کیلوگرم ویتامین E به مدت ۴۵ روز تغذیه شدند. سپس بچه­ماهیان در معرض غلظت زیرکشنده فلز سنگین کادمیم (۵/۱ میلی گرم در لیتر) قرار گرفته و شاخصهای آنزیمی و بیوشیمیایی پلاسما در تمامی گروه­ها در روزهای ۰، ۷ و ۱۵ اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که میزان فعالیت آنزیمهای AST، ALT، LDH و ALP در گروه بدون افزودنی پس از مواجهه با کادمیم به شکل معنی داری افزایش یافت. همچنین بیشترین سطح تری گلیسرید، کلسترول، گلوکز و کراتینین پلاسما نیز در گروه بدون افزودنی دیده شد (P<۰,۰۵). اما از سوی دیگر پارامترهای یاد شده در گروه مکمل قبل و پس از مواجهه با کادمیم تغییری نسبت به گروه کنترل نشان نداد (P>۰,۰۵). مطابق با نتایج این بررسی استفاده از مکمل آویشن شیرازی و ویتامین E در جیره غذایی ماهی کپور معمولی به شکل موثری موجب بهبود پاسخهای استرسی در این ماهی گردید.