---

این تحقیق به منظور تعیین غلظت نیمه کشنده حشره کش ارگانوکلره آندوسولفان، تعیین محدوده کشندگی و تعیین مقدار حداکثر غلظت مجاز سم و بررسی علایم رفتاری و ضایعات بافتی ناشی از تاثیر سم بر روی برخی اندامهای حیاتی در بچه فیل ماهی (Huso huso) انجام پذیرفته است.
حشره کش آندوسولفان (امولسیون ۳۵ درصد) به روش ساکن و براساس روش استاندارد (OECD) روی ۱۵۰ عدد بچه فیل ماهی با وزن ۳ تا ۵ گرم در درجه حرارت ۱±۲۴ درجه سانتی گراد، طی چهار روز و در شرایط محیطی ثابت (در آزمایشگاه) به منظور تعیین غلظت نیمه کشنده آن مورد آزمایش قرار گرفت. داده های به دست آمده با استفاده از برنامه های Quatropro و spss پردازش شده و با استفاده از معادله خطی ضریب همبستگی،LC  روزهای مختلف تا ۹۶ ساعت پس از قرار گرفتن ماهیها در معرض سم تعیین گردید.
نتایج حاصله نشان داد که میزان LC_۵۰ در فواصل زمانی ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت بترتیب ۰,۰۰۶۳، ۰.۰۰۱۶، ۰.۰۰۰۶ و ۰.۰۰۰۳ میلی گرم در لیتر می باشد. محدوده کشندگی با حداقل ۰,۰۰۱ و حداکثر ۰.۰۰۲۵ میلی گرم در لیتر تعیین شد. همچنین حداکثر غلظت مجاز سم (MATC) برای فواصل زمانی ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت بترتیب ۰,۰۰۰۶۳، ۰.۰۰۰۱۶، ۰.۰۰۰۰۶ و ۰.۰۰۰۰۳ میلی گرم در لیتر تعیین گردید.
در بررسی ضایعات ناشی از سم، ماهیان مسموم از نظر بالینی علایمی از قبیل شنای غیر عادی، چرخش، تنشج شدید و افتادن به کف آکواریوم را از خود نشان دادند. همچنین ماهیهای مسموم، رنگ پریده تر بوده و دچار اختلال تنفسی شده و بویژه در غلظتهای بالای سم در فاصله زمانی کوتاهی تلف شدند. از نظر آسیب شناسی بافتی نیز در غلظتهای بالای سم (≥۱ppm)، پرخونی، تورم و جدا شدن لایه پایه رشته های آبششی، پرخونی و نکروز بافت کلیوی، پرخونی عروق، دژنرسانس سلولهای کبدی و تا اندازه ای نکروز کبدی در ماهیان مورد آزمایش مشاهده گردید. با توجه به نتایج (<۰,۱) LC_۵۰ و محدوده کشندگی، آندوسولفان را برای بچه فیل ماهی باید در دسته سموم «خیلی زیاد سمی» (Very High Toxic) در نظر گرفت.

---

---

---

استرپتوکوکوزیس بدلیل شیوع سریع بویژه در فصل تابستان، مرگ و میر نسبتاٌ بالا، کاهش تولید و خسارات اقتصادی به صنعت آبزی پروری یکی از مهمترین بیماریهای باکتریایی در ماهیان سرد آبی است. هدف از انجام این بررسی تعیین قدرت کشندگی باکتری استرپتوکوکوس فسیوم و بررسی اثرات حاد آن بر برخی از مشخصه های خونی و بافتها بوده است. برای تعیین۵۰ درصد کشندگی باکتری، ۵ غلظت از باکتری به روش مک فارلن تهیه شد و بصورت داخل صفاقی به بچه ماهیان قزل آلا تزریق گردید. آزمایش در شش تیمار و سه تکرار انجام گرفت (پس از ده روز) و LD۵۰ باکتری تعیین گردید. سپس ماهیان با مقدار LD۵۰ مورد تزریق قرار گرفتند و پس از ده روز از ماهیان باقیمانده خونگیری بعمل آمد و همچنین از بافتهای مختلف ماهیان مانند چشم، مغز، کلیه، کبد و آبشش نمونه های بافتی تهیه شد.
نتایج بدست آمده حاکی از کاهش معنی دار گلبول قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت و افزایش معنی دار میانگین هموگلوبین گویچه ها و میانگین غلظت هموگلوبین گویچه ها در گروه آزمون می باشد. آثار آسیب شناسی در بافتهای چشم بصورت خونریزی، در مغز پرخونی و تورم پرده مننژ، در کلیه خونریزی و تخریب لوله های کلیوی، در کبد به شکل پرخونی، خونریزی و از هم گسیختگی سینوزوئیدها و در آبشش بصورت تورم و پرخونی رشته های آبششی، چماقی شدن رشته های ثانویه و پیکنوتیک شدن هسته در سلولهای پیلار و سلولهای پوششی مشاهده گردید.

---

هدف از این تحقیق،  بررسی تأثیر سمیت فاز محلول نفت خام بر بافت آبشش بچه ماهی سفید دریای خزر و بررسی ضایعات بافتی ناشی از غلظت LC۵۰  این محلول در مدت ۹۶ ساعت می‌باشد. بدین منظور بچه ماهیان به وزن ۱ تا ۲ گرم در تابستان ۱۳۸۷ از کارگاه تکثیر و پرورش ماهی کلمه گرگان صید و بمنظور سازگاری با شرایط آزمایشگاهی به مدت ۸ روز در تانکهای ۳۰۰ لیتری حاوی آب کلرزدایی شده شهری نگهداری شدند. سپس برای بدست آوردن LC۵۰ ۹۶ ساعت، ۶ غلظت از فاز محلول نفت خام (۲۷، ۲۵/۲۹، ۵/۳۱، ۷۵/۳۳، ۳۶ و ۲۵/۳۸ قسمت در میلیون) غلظت‌سازی شده و به هر آکواریوم ۱۰ عدد بچه ماهی به مدت ۹۶ ساعت معرفی گردید. با توجه به میزان مرگ و میر بچه ماهیان در ۹۶ ساعت و با استفاده از آنالیز آماری Probit value، LC۵۰ ۹۶ ساعت، ۹۵/۳۳  قسمت در میلیون محاسبه گردید. ۲ غلظت LC۵۰ و LC۵۰ ۱/۰ آماده‌سازی شدند. بعد از ۲۴ و ۹۶ ساعت از هر آکواریوم ۳ عدد ماهی برای انجام آزمایشات بافت‌شناسی در محلول بوئن تثبیت شدند. از بافت آبشش برش‌های ۳ میکرونی تهیه، با هماتوکسیلین-ائوزین رنگ‌آمیزی و بوسیله میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند. آسیب‌های عمومی مشاهده شده شامل جدا شدن اپیتلیال از غشاء پایه تیغه‌های آبششی، پرخونی در رشته و تیغه‌های آبششی، آنیوریسم، چماقی شدن انتهای تیغه‌ها، هایپرتروفی سلولهای اپیتلیال تیغه‌ها، هایپرپلازی بین تیغه‌ها و چسبندگی تیغه‌های آبششی بود. مطالعات آسیب‌شناسی نشان می‌دهد که فاز محلول در آب نفت خام سبب آسیب‌های جدی به بافت آبشش در بچه ماهی سفید می‌شود و با اختلال در عملکرد این اندام سبب بر هم خوردن هموستازی بدن ماهی می‌شود.

---

این تحقیق بمنظور بررسی امکان استفاده از مواد طبیعی از قبیل اسانس مرزه در

 جلوگیری از تولید آفلاتوکسین در خوراک آبزیان در سال۹۰- ۱۳۸۹ انجام گردید. پس از تهیه اسانس مرزه و اندازه‌گیری میزان مواد موثره از قبیل تیمول و کارواکرول با روش GC، ابتدا میزان بالاترین اثرگذاری اسانس را بر علیه قارچ آسپرژیلوس فلاووس در محیط کشت PDA بررسی و سپس در خوراک آبزیان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا میزان ۳۰۰ گرم از نمونه خوراک آبزیان را درظروف درب‌دار ریخته و سپس نمونه‌ها توسط دستگاه اتوکلاو استریل گردیدند و مقدار ۲ سی‌سی از سوسپانسیون قارچ به نمونه‌های خوراک اسپری شد. سپس غلظت‌های مختلف اسانس (۰، ۳۰۰، ۴۰۰، ۵۰۰ و ۶۰۰ ( به میزان ۳ سی‌سی در ۳ تکرار به خوراک افزوده گردید. نمونه‌ها در دمای با میانگین (± انحراف معیار) ۲±۲۸ درجه سانتیگراد انکوبه گردیدند. پس از اتمام هر دوره در مقاطع ۲۰، ۴۰ و ۶۰ روزه بصورت تصادفی از ظروف نمونه‌برداری و برای اندازهگیری میزان تولید آفلاتوکسین‌های B_۱، B۲، G۱ و G۲ به آزمایشگاه ارسال گردید. نتایج نشان دادند که اسانس مرزه در غلظت‌های ppm۵۰۰ و بالاتر، دارای خاصیت ضد قارچی قوی برعلیه آسپرژیلوس فلاووس می‌باشد و میزان تولید آفلاتوکسین B۱ راپس از۶۰ روز به حدود صفرمی‌رساند.

　

ppm

---

جنس ساپرولگنیا یکی از مهمترین قارچهای آبزی بیماریزا در ماهیان پرورشی و وحشی است. در این مطالعه از تخمهای ماهیان قزل آلای رنگین کمان و آزاد دریای خزر آلوده به قارچ در مرکز بازسازی ذخائر آزاد ماهیان (شهید باهنر کلاردشت) نمونه برداری گردید. پس از کشت و خالص سازی،۱۶ جدایه ساپرولگنیا (۸ نمونه از تخم ماهی قزل آلای رنگین کمان که بصورت R۲ تا R۹ و ۸ نمونه از تخم ماهی آزاد دریای خزر که بصورت S۲ تا S۹ کد گذاری شدند) بدست آمد. در آزمایشات مولکولی جهت مقایسه نمونه های ساپرولگنیاهای اخذ شده از دو نمونه DNA تاییدشده شامل ساپرولگنیا پارازیتیکا (Saprolegnia parasitica) (ACTT # ۲۰۰۰۴۸) با کد R۱ و ساپرولگنیا دیکلینا Saprolegnia diclina)( ACTT # ۴۲۰۶) ( با کد S۱ در آزمایشات RAPD – PCR استفاده گردید. براساس ضریب تشابه بدست آمده، نمونه ها به سه گروه تقسیم شدند و ضریب شباهت در بین اعضاء هر گروه بیش از ۹۰% بود. بر اساس ضریب شباهت، نمونه های هم گروه نمونه رفرانس،گونه مشابه در نظر گرفته شد. بطوریکه اعضا گروه ۱ ساپرولگنیا پارازیتیکا، اعضا گروه ۳ ساپرولگنیا دیکلینا و اعضا گروه ۲ شناسایی نگردید. تمام نمونه ها در دمای ۱۲ درجه سانتیگراد رشد داشتند لیکن در دمای ۱۸ درجه رشدشان بسیار کندی بود. همچنین در بین نمونه ها اختلاف سرعت رشد نیز وجود داشت که کمترین سرعت رشد مربوط به S۸ و R۲ بود. در ارزیابی میکروسکوپیک ۷۸% از نمونه های ساپرولگنیای تخم ماهی قزل آلا و ۵/۵۵% ساپرولگنیای تخم ماهی آزاد قابلیت تولید گامه متوالی داشتند. از سوی دیگر پدیده تولید نسلهای متوالی زئواسپور ثانویه در تمام اعضا گروه ۱ مشاهده شد. لیکن این پدیده در دو گروه دیگر مشاهده نگردید. این مطالعه نشان میدهد که بهترین روش شناسایی برای گونه های ساپرولگنیا روشهای مولکولی است و باید به عنوان یک روش مکمل تایید کننده در کنار سایر روشهای شناسایی مبتنی بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی این گروه از قارچها مورد استفاده قرار گیرد.

---

از جمله راهکار‎هایی که می‎تواند علاوه بر تأمین مواد مغذی در جهت حمایت از رشد و نمو موجودات آبزی، سبب افزایش سلامت، مقاومت نسبت به استرس و عوامل بیماری‎زا شوند، استفاده از پروبیوتیک‎ها، پری‌بیوتیک‌ها و سین‌بیوتیک‌ها در جیره غذایی آبزیان می‎باشد. این تحقیق با هدف بررسی عملکرد دو سین‌بیوتیک تجاری و غیر‌تجاری بر شاخص‌های ایمنی‌شناختی و بیوشیمیایی همولنف میگوی سفید غربی در قالب ۴ تیمار آزمایشی S_۱ (جیره‎ حاوی سین‌بیوتیک تجاری)، S_۲ (جیره‎ حاوی سین‌بیوتیک غیر‌تجاری)، تیمار S_۳ (جیره‎ حاوی سین‌بیوتیک‎های تجاری و غیر‌تجاری به صورت توأم) و شاهد (C) (جیره فاقد سین‌بیوتیک) انجام پذیرفت. برای سین‌بیوتیک تجاری از مخلوط باکتری لاکتوباسیلوس تجاری (با غلظت ۱۰^۶×۵/۱ در گرم) و مانان الیگوساکارید (با غلظت ۱ درصد جیره) و برای سین‌بیوتیک غیر‌تجاری از مخلوط باکتری Lactobacillus plantarum (غیر تجاری) و مانان‌الیگوساکارید (با غلظت ۱ درصد جیره)  استفاده گردید. پس از ۲ ماه غذادهی، برخی از شاخص‎های همولنف از جمله تعداد هموسیت کل و برخی فاکتورهای بیوشیمیایی و ایمنی مانند گلوکز، پروتئین کل، فعالیت فاگوسیتوزی، فنولوکسیداز و آنتی اکسیدانی کل، سنجش شد. نتایج نشان داد که استفاده از این سین‌بیوتیک‌ها (هم تجاری و هم غیر‌تجاری) تعداد کل هموسیت‌ها را بطور معنی‌داری افزایش داد (۰۵/۰>P). بعلاوه میگوهای تغذیه شده در هر سه تیمار سین‌بیوتیکی دارای فاکتورهای بیوشیمیایی و شاخص‌های ایمنی بهتری نسبت به گروه کنترل بودند.  در مجموع بر اساس نتایج این تحقیق می‌توان بیان نمود که استفاده از سین‌بیوتیک حاوی مانان‌الیگوساکارید و باکتری لاکتوباسیلوس بخصوص در صورت استفاده از Lactobacillus plantarum اثرات سودمندی بر شاخص‌های ایمنی میگوی سفید غربی دارد.

---

    هدف از این بررسی تعیین اثر عصاره مرزنگوش (Origanum vulgare) در پیشگیری از آلودگی به استرپتوکوکوس اینیایی تجربی ماهی قزل آلای رنگین کمان بود. ۳۶۰ قطعه بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان، با وزن متوسط ۱±۱۵ گرم به طور تصادفی در سه تیمار (هر تیمار با سه تکرار) شامل ۱) گروه شاهد، ۲) گروه تیمار عصاره مرزنگوش (روزانه به میزان ۱% وزن جیره) و ۳) گروه تیمار فلور فنیکل (جیره حاوی ۱۰ میلیگرم بر کیلوگرم فلورفنیکل خالص)، یک بار در روز برای مدت دو هفته مورد تغذیه قرار گرفتند. در پایان هفته دوم ۲۴ ساعت پس از قطع غذا، تعداد ۵ عدد ماهی از هر تکرار صید و پس از بیهوشی، از ساقه دمی آنها خون گیری و از بافت کلیه و طحال آنها نمونه برداری انجام شد. پس از این مرحله ماهی های باقیمانده با استفاده از تزریق داخل صفاقی سوسپانسیون استرپتوکوکوس اینیایی به میزان ۱۰۰ لاندا آلوده شدند. سپس برای مدت ۲ هفته نلفات روزانه ثبت گردید. در پایان هفته دوم پس از آلودگی، مجددا ۵ عدد ماهی از هر تکرار به طور تصادفی صید و از خون و بافت طحال و کلیه آنها نمونه برداری شد. میزان فعالیت آنزیم لیزوزیم و شمارش افتراقی گلبولهای خون در نمونه های خون در هر دو مرحله نمونه برداری بررسی گردید. همچنین نمونه های بافت طحال از نظر بار باکتریایی و هیستوپاتولوژی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد فعالیت آنزیم لیزوزیم در تیمارهای فلورفنیکل و مرزنگوش کمتر از شاهد بود (p<۰,۰۵). درصد لنفوسیت ها در تیمار های فلورفنیکل و مرزنگوش بیشتر از شاهد، ولی درصد مونوسیت ها کمتر از شاهد بودند (p<۰,۰۵). در بررسی شمارش کلی باکتری های طحال نتایج نشان داد که بار باکتریایی در تیمارهای فلورفنیکل و مرزنگوش کمتر از شاهد بود (p<۰,۰۵). در بررسی هیستوپاتولوژی، هیچ یک از گروه های آزمایشی باعث عوارضی در طحال و کلیه نشدند، ولی در بافت طحال نمونه های شاهد پس از آلودگی با استرپتوکوکوس اینیایی مقداری تجمع ملانوسیت ها و دژنراسیون مشاهده گردید. در بافت کلیه نیز تخریب گلومرول ها تجمع ملانوماکروفاژها و پرخونی پس از مواجهه باکتریایی مشاهده گردید. میزان تلفات نیز در تیمارهای فلورفنیکل و مرزنگوش از شاهد کمتر بودند. نتایج این بررسی نشان می دهد که عصاره مرزنگوش بر شاخص های خونی، کاهش تلفات و بار باکتریایی در طحال ماهی ها مؤثر بوده است. نتیجه آن که عصاره مرزنگوش می تواند در پیشگیری از استرپتوکوکوزیس در ماهی مؤثر باشد.

---

---

دیکلوفناک، دارویی ضد التهاب و ضد درد غیر استروئیدی است که در سرتاسر دنیا به مقدار زیادی تولید و مصرف می‌‌گردد. راهیابی این دارو از طریق پساب‌های صنایع دارویی و شهری و مواجهه با  آبزیان منجر به ایجاد تغییراتی در فیزیولوژی در این جانداران غیر هدف می‌شود. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثر دیکلوفناک بر میزان فعالیت دو آنزیم آنتی‌‌اکسیدانی سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز ماهی کپور به عنوان یک گونه اقتصادی دریای خزر بود. جهت انجام این تحقیق، دو گروه شاهد ۱ (آب) و شاهد ۲ (DMSO) و سه تیمار با غلظت های ۲۵/۱، ۵/۲ و ۵ میلی‌گرم دیکلو فناک بر لیتر انتخاب شدند. نمونه‌برداری از تیمارها با سه تکرار و در فواصل زمانی ۷، ۱۴ و ۲۱ روز انجام شد. پس از خونگیری از نمونه‌ها و تهیه سرم خون با استفاده از کیت Zellbio  با استفاده از الایزا ریدر با روش رنگ سنجی میزان فعالیت‌های آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز تعیین گردید. نتایج آماری   این پژوهش نشان داد که دو متغیر مستقل زمان و غلظت مواجهه تاثیر معنی‌داری بر تغییرات متغیرهای وابسته کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز داشتند (۰۵/۰˂p). تغییرات در میزان فعالیت سوپراکسید دیسموتاز در هفته دوم و سوم تیمارهای ۵ و ۵/۲ میلی‌گرم بر لیتر  با مقدار U/ml ۲۶ دارای اختلاف معنی‌داری با تیمار شاهد بود (۰۵/۰˂p). شدت تغییرات ایجاد شده مرتبط با غلظت دارو بوده است. مابین تغییرات فعالیت آنزیمهای سوپراکسید دیسموتاز وکاتالاز بترتیب همبستگی معنی‌دار با غلظت و زمان مواجهه با دیکلوفناک مشاهده شد. این تغییرات در کلیه تیمارها در مقایسه با دو تیمار شاهد روند افزایشی داشتند. بیشترین فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیداز دیسموتاز و کاتالاز متعلق به تیمار ۵  بود و بترتیب U/ml ۲۶ و۳/۱۵ در هفته سوم رخ داد.
 

---

نظر به این‌که ویروس بیماری لکه سفید میگو باعث آلودگی همه میگوها در همه سنین و تلفات گسترده در ایران و جهان گردیده و همه‌گیری جهانی پیش‌آمده خسارات فراوانی را به پرورش‌دهندگان میگو وارد کرده، مطالعات زیادی تا کنون پیرامون علت شناسی، شناسایی و تعیین عوامل خطر انجام گرفته است. در مطالعه حاضر، تلاش شده است تا با توجه به اهمیت موضوع و نیز اختلاف نظرهایی که اغلب در نتایج به‌دست آمده از تحقیقات وجود دارد، بررسی گسترده گذشته نگری بر مطالعات انجام شده در داخل و خارج کشور به‌ویژه بر بافت‌های هدف ویروس لکه سفید میگو انجام گیرد تا به ‌طورکلی تمایل بافتی ویروس لکه سفید مشخص گردد. در این بررسی، مطالعات و تحقیقات انجام شده در پژوهشکده میگوی کشور، سایر پژوهشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی داخل و خارج گردآوری و مطالعات انجام شده در آنها بر بافت‌های هپاتوپانکراس، روده، آبشش و سایر بافت‌ها مورد بررسی لازم قرارگرفت. اکثر بافت‌های هدف ویروس لکه سفید در میگوی پنائوس وانامی (Penaeus vannamei) با شدت بالا، همولنف، سلول‌‌های اپیتلیال روده پسین و اپیدرم سفالوتوراکس هستند. برخی از محققان بافت اپیتلیوم را بیشترین بافت هدف ویروس لکه سفید در میگوهای پا سفید دانسته‌اند. بیشترین مقادیر میانگین شاخص شدت آلودگی (SI) برای همولنف و اپیدرم سفالوتوراکس و سلول‌های اپیتلیال روده پسین، یافت شد. این امر می‌تواند به دلیل سطح تماس بیشتر اپیتلیوم با ویروس و گیرنده‌های بیشتر برای ویروس یا عملکرد پایین‌تر ایمنی به‌خصوص در انتقال افقی بیماری باشد. به‌نظر می‌‌رسد، همولنف محتمل‌ترین بافت هدف اولیه برای ویروس در انتقال عمودی بیماری است، زیرا تکثیر ویروس در مقایسه با سایربافت‌ها در سطح بالاتری قرار دارد. به‌هرحال، اکثر محققان این نکته را در تحقیقات خود ذکر کرده‌اند که بافت‌های آبشش، معده، هپاتوپانکراس و روده، مهم‌ترین بافت‌ها از نظر آلودگی به ویروس لکه سفید هستند.

---