---

بیماری سپتی­سمی خونریزی­دهنده ویروسی VHS(Viral Heamorhagic Septicemia ) یک بیماری ویروسی حاد بوده که باعث تلفات و مرگ و میر گسترده در بسیاری از گونه­های ماهیان از جمله قزل آلای پرورشی می شود. این بیماری دارای سه فرم کلاسیک حاد ، مزمن و عصبی بوده که علائم بالینی و کالبدگشائی متنوعی را نشان می دهند. به منظور یافتن چهره و الگوی پاتولوژی ظاهری بیماری در ایران در خلال سال های ۱۳۹۲ لغایت ۱۳۹۴ این مطالعه بر روی ۲۶۴۱مزرعه تکثیر ، تکثیر و پرورش و پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان صورت گرفت. در این مطالعه علائم مشاهده شده به ۵ گروه ( گروه ۱  با علائم عمومی سپتی سمی ، گروه ۲ با علائم هموراژیک ، گروه ۳ با علائم عصبی ، گروه ۴ با علائم کم خونی وگروه ۵ با میزان تلفات بالا) تقسیم بندی گردید. ااز تمامی مزارع درگیر بیماری بازدید و علائم بالینی و کالبدگشائی مطابق فرم های طراحی شده در سامانه پایش و مراقبت از بیماری های سازمان دامپزشکی کشور ثبت و نتایج به دست آمده در سال­های مختلف هم به صورت توصیفی و هم به صورت تحلیلی  ( تحلیل داده­های کیفی از آزمون مربع کای) مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشترین علائم ظاهری ثبت شده در سال ۹۲ مربوط به گروه تلفات، در سال ۹۳ گروه علائم عمومی و در سال ۹۴ نیز گروه علائم عمومی می باشد. در مجموع سه سال کمترین علامت بالینی مشاهده شده گروه علائم کم خونی بوده و بیشترین گروه مشاهده شده گروه علائم عمومی بود. با توجه به مطالعه صورت گرفته می­توان نتیجه گیری کرد که روند بیماری VHSدر ایران از فرم حاد با الگوی تلفات بالا به فرم مزمن تغییر یافته است. از طرفی با توجه به غالب بودن گروه علائم عمومی لازم است کلنیسین ها در هنگام برخورد با هر گونه علائم عمومی وجود بیماری VHS را در نظر داشته باشند.