---

هدف از این مطالعه بررسی تأثیر حفاظتی ویتامین C و کیتوزان بر فراسنجه­ های بیوشیمیایی خون ماهی­های در معرض پاراکوات است. در این آزمایش ماهی­ها به مدت ۲۱ روز با جیره واجد کیتوزان (۱۰۰۰ میلی­گرم به ازای هر کیلوگرم غذا)، ویتامین C (۱۰۰۰ میلی­گرم به ازای هر کیلوگرم غذا) و ویتامین C همراه با کیتوزان تغذیه شدند و به‌طور همزمان در معرض ۰۲/۰ میلی­گرم بر لیتر پاراکوات قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که پاراکوات موجب افزایش معنی­دار فعالیت­های آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آلکالین فسفاتاز (ALP)، و نیز افزایش معنی­دار سطوح گلوکز، کلسترول، تری­گلیسرید، اوره و کراتینین خون ماهیان در مقایسه با گروه کنترل شد (۰۵/۰p< )؛ ولی فعالیت­های آنزیم لاکتات دهیدروژناز (LDH) و استیل کولین­استراز (AChE)، و سطوح پروتئین کل پلاسما و گلبولین در ماهیان را در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی­داری کاهش داد (۰۵/۰p< ). پاراکوات تأثیری بر سطح آلبومین پلاسما در مقایسه با گروه کنترل نداشت (۰۵/۰p> ). اگرچه تجویز ویتامین C یا کیتوزان (به تنهایی) به ماهیان تحت تیمار پاراکوات مانع از تغییرات برخی از فراسنجه­های بیوشمیایی خون ماهیان در معرض پاراکوات شد، نتایج نشان داد که خاصیت آنتی­اکسیدانی ویتامین C بیشتر از کیتوزان است. با این حال تجویز کمپلکس ویتامین C با کیتوزان نقش مؤثری در پیشگیری از استرس اکسیداتیو و پیشگیری از تغییرات پارامترهای بیوشیمیایی خون در ماهیان در معرض پاراکوات داشته است.

---

هدف از این بررسی اثر استفاده توام از آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss) و ویتامین E در جیره غذایی ماهی کپور معمولی در بهبود اثرات مواجهه با فلز سنگین کادمیم می باشد. ۱۳۵ قطعه ماهی کپور معمولی (۳ ± ۳۴ گرم) به سه گروه تقسیم­ شدند: بچه ماهیان گروه اول (کنترل) و دوم (بدون افزودنی) با استفاده از جیره غذایی استاندارد کپور وگروه سوم با جیره غذایی مکمل حاوی ۱درصد پودر آویشن شیرازی و مقدار اضافی ۱۰۰ میلی گرم در کیلوگرم ویتامین E به مدت ۴۵ روز تغذیه شدند. سپس بچه­ماهیان در معرض غلظت زیرکشنده فلز سنگین کادمیم (۵/۱ میلی گرم در لیتر) قرار گرفته و شاخصهای آنزیمی و بیوشیمیایی پلاسما در تمامی گروه­ها در روزهای ۰، ۷ و ۱۵ اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که میزان فعالیت آنزیمهای AST، ALT، LDH و ALP در گروه بدون افزودنی پس از مواجهه با کادمیم به شکل معنی داری افزایش یافت. همچنین بیشترین سطح تری گلیسرید، کلسترول، گلوکز و کراتینین پلاسما نیز در گروه بدون افزودنی دیده شد (P<۰,۰۵). اما از سوی دیگر پارامترهای یاد شده در گروه مکمل قبل و پس از مواجهه با کادمیم تغییری نسبت به گروه کنترل نشان نداد (P>۰,۰۵). مطابق با نتایج این بررسی استفاده از مکمل آویشن شیرازی و ویتامین E در جیره غذایی ماهی کپور معمولی به شکل موثری موجب بهبود پاسخهای استرسی در این ماهی گردید.