۱۲ نتیجه برای عباسی
کیوان عباسی،
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۸۲ )
چکیده
کپور سیاه با نام علمی Mylopharyngodon piceus متعلق به خانواده کپور ماهیان (Cyprinidae) می باشد (Berg, ۱۹۴۹) و این نخستین گزارش از وجود آن در حوضه جنوبی دریای خزر (ساحل بندر انزلی) است. این ماهی در کشورهای چین، بلغارستان، هنگ کنگ، مکزیک، روسیه و ویتنام وجود داشته و از آنجا به بسیاری از کشورها معرفی شده است. کپور سیاه از حشرات، سخت پوستان، دوکفه ای ها و نیز حلزونهایی نظیر Limnea تغذیه می نماید (Li & Mathias, ۱۹۹۴). این ماهی در کاهش میزبانان واسط بسیاری از ترماتودهای ویژه انگل ماهیان (مانند عامل کوری انگلی) بعنوان عامل کنترل کننده مطرح است و بدین علت به کشورهای مختلف معرفی گردیده است. طی سال ۱۳۷۱ تعداد معدودی از بچه ماهیان این گونه به ایران آورده شدند و در کارگاه تکثیر و پرورش ماهیان گرم آبی شهید انصاری رشت تا سال ۱۳۷۶ پرورش یافتند. در تیر ماه این سال تکثیر مصنوعی از آنها بعمل آمد و اکنون تعدادی از ماهیان حاصل از این تکثیر که به وزن ۳ تا ۴ کیلوگرم می رسند در این کارگاه وجود دارند. طی این سالها فرح جود (۱۳۸۰) مطالعاتی را روی آنها بانجام رسانده است.
کیوان عباسی، امین کیوان، محمدرضا احمدی،
دوره ۱۳، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۸۳ )
چکیده
این بررسی در قالب پروژه مطالعه تکثیر طبیعی ماهیان رودکوچ اقتصادی دریای خزر در سفیدرود از آذرماه ۱۳۷۸ تا دی ماه ۱۳۷۹ انجام شد و نتایج نشان داد که این ماهیان (۱۴۹ عدد) دارای میانگین طول کل ۳۱,۶ ± ۱۷۱.۲ میلی متر، وزن ۱۹.۷ ± ۶۲.۹ گرم و سن ۳.۴۹±۰.۹ سال می باشند. میانگین تعداد فلسهای روی خط جانبی ۱.۸ ± ۵۰.۸۳ عدد، شعاعهای منشعب باله پشتی ۰.۲ ± ۷.۹۶ عدد و در باله مخرجی ۱.۰ ± ۱۷.۵۸ عدد تعیین شد. میانگین طول سر ۱.۹ ± ۲۴.۴۷ میلی متر، قطر چشم ۰.۴ ± ۶.۱۰ میلی متر، بیشترین ارتفاع بدن ۱.۴ ± ۲۶.۱۷ میلی متر، ارتفاع و طول باله پشتی بترتیب ۱.۵ ± ۲۰.۲۲ و ۰.۸ ± ۱۰.۹۶ میلی متر، ارتفاع و طول باله مخرجی بترتیب ۰.۸ ± ۱۲.۶۶ و ۱.۵ ± ۱۸.۱۷ میلی متر، طول باله های سینه ای ۱.۲ ± ۱۸.۱۷ و باله شکمی ۱.۱ ± ۱۴.۹۷ میلی متر، فاصله باله های سینه ای - شکمی ۱.۷ ± ۲۴.۱۸ و شکمی - مخرجی ۱.۵ ± ۲۰.۰۰ میلی متر و طول پیش پشتی ۱.۷ ± ۵۲.۲۱ درصد طول استاندارد بدن بدست آمد. مولدین و بچه ماهیان در ۲ عامل مریستیک و ۱۵ عامل مورفومتریک و مولدین نر و ماده در ۱۶ ویژگی مورفومتریک ( بویژه ارتفاع بدن، طول باله های پشتی، سینه ای، شکمی و مخرجی) تفاوت داشتند. همچنین از نظر ظاهری، نرهای بالغ دارای دانه های مرواریدی روی سر و بدن بوده و رنگ بدن آنها تیره تر و باله های شکمی و مخرجی نارنجی تر می باشند.
علی خوال، کیوان عباسی، علیرضا ولی پور،
دوره ۱۹، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۸۹ )
چکیده
هدف از انجام این تحقیق تعیین نقش بیولوژیک اردک ماهی در از بین بردن آبزیان ناخواسته و غیراقتصادی و افزایش تولید در واحد سطح می باشد. این پژوهش با ۳ تیمار و ۳ تکرار برای هر تیمار انجام گرفت. تیمار اول و دوم شامل پرورش توام اردک ماهی با کپور ماهیان پرورشی با تراکم ۲۰۰ و ۵۰۰ عدد در هکتار و تیمار سوم (تیمار شاهد) بدون اردک ماهی بود. ترکیب کشت بچه کپور ماهیان پرورشی با تراکم ۳۵۰۰ عدد در هکتار شامل فیتوفاگ ۵۵ درصد، کپور معمولی ۲۰ درصد، سرگنده ۱۰ درصد و آمور ۱۵ درصد بود. میزان ماندگاری اردک ماهی در تیمار اول و دوم بترتیب ۸/۴۳ و۴۰ درصد بود. نتایج نشان دادکه میانگین (± انحراف استاندارد) توده زنده ماهیان ناخواسته (۱۳ گونه) در انتهای دوره پرورش در تیمار شاهد ۴/۵۵±۸/۳۵۸، تیمار اول ۳/۶±۲/۷۴ و تیمار دوم ۹/۱۰±۲/۹۲ کیلوگرم در هکتار بود که بترتیب نسبت به تیمار شاهد ۳/۷۹ و ۳/۷۴ درصد کاهش داشت. در بررسی لوله گوارش اردک ماهی مشخص شد که اردک ماهی عمدتاٌ از بچه قورباغه و ماهیان ناخواسته مانند تیزکولی، آمورنما، کاراس و به مقدار کمتری از میگوی غیربومی آب شیرین و نیز حشرات تغذیه می کند. به علاوه در استخرهای تیمار اول و دوم توده زنده ماهیان ناخواسته مانند ماهی کاراس، تیزکولی، مروارید ماهی معمولی و آمورنما بترتیب به میزان ۹۴، ۹/۸۸، ۴/۶۲ و ۸۲/۵۶ درصد نسبت به استخر شاهد کاهش یافتند. میانگین وزن نهایی ماهی کپور معمولی در تیمار اول و دوم با تیمار شاهد اختلاف معنی دار داشت (P<۰,۰۵) و به میزان ۲۲۰ درصد افزایش نشان داد. همچنین اردک ماهی با کنترل بیولوژیک آبزیان ناخواسته میزان تولید ماهیان هدف (کپور معمولی، علفخوار، نقره ای و سرگنده) در واحد سطح را به میزان ۹۴/۱۷ درصد افزایش داد.
مریم نوروزی، رحمان پاتیمار، کیاوش گلزاریان پور، کیوان عباسی،
دوره ۲۵، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۵ )
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه ترکیب سنی، نسبت جنسی، الگوی رشد و هماوری ماهی مخرج لولهای Rhodeus amarus در رودخانه های سفیدرود و سیاهرود بود. جمعا ۴۲۳ نمونه ماهی از بهمن ۱۳۹۱ تا خرداد ۱۳۹۲ بصورت ماهانه صید شد. در رودخانه سفیدرود نسبت نرها (۲/۵۸ درصد) بیشتر از مادهها (۸/۴۱ درصد) و برعکس، در رودخانه سیاهرود نسبت ماده ها (۴/۵۹ درصد) بیشتر از نرها (۶/۴۰ درصد) بود و در هر دو رودخانه با نسبت ۱:۱ تفاوت داشت. این ماهیان در رودخانه سیاهرود دارای گروه های سنی +۱ تا +۸ و در سفیدرود +۱ تا ۹ سال بودند. در نمونه های رودخانه سیاهرود میانگین (± انحراف معیار) طول کل و وزن بدن بترتیب ۴/۱۰±۹/۴۷ میلیمتر و ۴/۱±۹۸/۱ گرم و در نمونه های سفیدرود به ترتیب ۳/۷±۳/۵۶ میلیمتر و ۰/۱±۸۸/۲ گرم بود که بین این فاکتورها در دو رودخانه تفاوت آماری مشاهده شد (p<۰,۰۰۱). در هر دو رودخانه ،الگوی رشد این ماهی آلومتریک مثبت تعیین شد. در هر دو رودخانه فاکتور وضعیت جنس نر بیشتر از جنس ماده بدست آمد(p<۰,۰۵). در نمونه های سیاهرود متوسط هماوری مطلق ۲/۳۵± ۹/۶۷ عدد و در نمونه های سفیدرود متوسط هماوری مطلق ۱/۳۳ ± ۸/۷۸ عدد بود که تفاوت داشتند (p<۰,۰۵). هماوری مطلق با طول و وزن بدن ماهی همبستگی معنیدار داشت.
لاله موسوی ده موردی، احمد سواری، بابک دوست شناس، حسین محمد عسگری، علیرضا عباسی،
دوره ۲۵، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۵ )
چکیده
فیتوپلانکتونها با فتوسنتزشان دی اکسید کربن اضافه جو را جذب می کنند و نقش تعدیل کنندگی در آب و هوا بازی می کنند. مطالعات نشان داده است که محیط های آبی می توانند نیمی از دی اکسید کربن اتمسفر را جذب کنند لذا مطالعات جزییات تغییرات زمانی و مکانی تولید اولیه جهت مشخص کردن تغییرات دی اکسیدکربن دریا و هوا که بر روی پمپ زیستی اثر میگذارد بسیار اساسی است. این تغییرات زمانی و مکانی با استفاده از روش های نمونه برداری سنتی آب نمی توانند به طور دقیق مطالعه شوند. تخمین تولید اولیه با استفاده از سنجش های ماهواره از طریق رادیوسنجی رنگ دریاها جهت درک بهتر چرخه های بیوژئوشیمیایی و زیستی عناصر بسیار مهم می باشد. با توجه به اهمیت مطالعه پراکنش و مقدار تولید اولیه به عنوان پایه و اساس تولید در دریاها و با توجه به طولانی بودن سواحل ایران استفاده از روشهای معمول سنتی و آزمایشگاهی امری مشکل میباشد. لذا با نظر به قابلیتهای فراوان تکنیک سنجش از دور، جهت شناسایی و سنجش بسیاری از پدیده ها و فاکتورهای زیست محیطی، که با دقت بالا و هزینه کم صورت می گیرد، انجام این روش جهت تخمین تولید اولیه بسیار ضروری به نظر می رسد. در ایران تا کنون هیچ مطالعه ای بر روی روش های سنجش از دور جهت بررسی تولید اولیه در آب انجام نشده است و مطالعات فقط در حد تخمین کلروفیل و دمای سطحی بوده است. در این مطالعه سنجش تولید اولیه در ماهها و ایستگاههای مختلف در خوریات ماهشهر با استفاده از روش سنجش از دور و میدانی انجام شده است.
سیامک باقری، کیوان عباسی، مهدی مردای، علیرضا میرزاجانی، محمود رامین،
دوره ۲۵، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۵ )
چکیده
این مطالعه به منظور تعیین ترکیب گونه ای و وضعیت فراوانی جمعیت ماهیان دریاچه چیتگر در مهر ۱۳۹۳ انجام گردید. بدین منظور تعداد ۳۴ ایستگاه در پیکره آبی دریاچه انتخاب و نمونه برداری با تورهای گوشگیر محاصره ای و پرتابی صورت گرفت. در این مطالعه ۱۸ گونه ماهی از خانواده های Cyprinidae (۱۱ گونه)، Cichlidae (۱ گونه)، Loricariidae (۱ گونه)، Pangasiidae (۱ گونه)، Serrasalmidae (۱گونه)، Poeciliidae (۱گونه)، Salmonidae (۱ گونه) و Scaridae (۱ گونه) شناسایی گردیدند. از بین این ماهیان فقط یک گونه ماهی بومی به نام Capoeta bohsei مشاهده شد. غالب ماهیان دریاچه را گونه های مهاجم و غیر بومی شامل تیزکولی (Hemiculter leucisculus)، مروارید ماهی قفقاز (Alburnus hohenackeri)، ماهی حوض (Carassius auratus)، کاراس وحشی(Carassius gibelio) و آمورنما (Pseudorasbora parva) تشکیل دادند. در صید با تور محاصره ای، بیشترین فراوانی را ماهیان تیزکولی با ۶۲ درصد و مروارید ماهی قفقاز با ۳۵ درصد ، در صید با تور گوشگیر، نیز این دو ماهی بترتیب با فراوانی ۶۹ و ۱۲ درصد داشتند. در نهایت در صید با تور پرتابی مروارید ماهی با ۳۸ درصد، آمورنما با ۲۱ درصد و تیزکولی با ۱۷ درصد بیشترین جمعیت را در منطقه ساحلی داشته اند. کمترین فراوانی مربوط به ماهیان زینتی نظیر طوطی ماهی Parrotfish و پنگوسی Pangasius hypophthalmus بوده اند. بطورکلی بیش از ۹۰ درصد جمعیت ماهیان از گونه های مهاجم و غیر بومی بوده است. بنابراین ممکن است، حضور ماهیان مهاجم و فقدان ماهیان شکارچی، باعث افزایش سطح تروفی دریاچه چیتگر گردد.
رضوان موسوی ندوشن، فرشته عباسی،
دوره ۲۷، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۷ )
چکیده
در سالهای اخیر تغییر در رژیم غذایی منجر به مصرف مقادیر بالای اسیدهای چرب اشباع، بلند زنجیره غیراشباع امگا ۶ و کاهش قابل توجه دریافت اسیدهای چرب بلند زنجیره غیراشباع امگا ۳ شده است. یکی از بهترین روشهای جذب و دریافت بیشتر PUFAs ω-۳، از جمله اسیدهای چرب EPA و DHA و تعدیل تناسب دریافت n۶/n۳، مصرف بیشتر ماهی است. لذا در این تحقیق هدف بررسی ترکیب اسیدهای چرب در هفت گونه از ماهیان دریایی و پرمصرف خلیج فارس، با ارزشهای اقتصادی متفاوت قرار داده شد. ماهیان بصورت تازه از بازار بندرعباس تهیه و ترکیب اسیدهای چرب از طریق کروماتوگرافی گازی مشخص گردید. نتایج این تخقیق نشان دادماهی کفشک Pomadasys kakkam و سنگسر (Pseudorhombus elevates) دارای بالاترین مقادیر اسیدهای چرب n۳(۴۱/۴۲% و ۳۵% ) و کمترین مقادیر اسیدهای چرب اشباع به میزان (۱۳/۳۰ و ۳/۳۲%) وماهی حلوا سفید (Pampus argennteus) به عنوان یکی از گرانترین ماهیان دریایی جنوب کشور دارایکمترین مقدار اسیدهای چرب مطلوب n۳به میزان ۷۲/۶% و بالاترین مقدار اسیدهای چرب اشباع به میزان ۴۲% بوده است.
جواد دقیق روحی، علیرضا میرزاجانی، علی عابدینی، محمد صمد زاده، جلیل سبک آرا، کیوان عباسی، سپیده خطیب،
دوره ۲۷، شماره ۴ - ( ۷-۱۳۹۷ )
چکیده
بررسی ویژگیهای زیستی و غیر زیستی، دریاچه اردلان در آذربایجان شرقی، وجود ۳۶ جنس فیتوپلانکتونی و ۲۵ جنس زئوپلانکتونی در این دریاچه را تایید کرد. شاخههای Bacillariophyta و Chlorophyta از فیتوپلانکتون ها و شاخه Rotifera از زئوپلانکتون ها بیشترین فراوانی را داشتند. میانگین فراوانی فیتوپلانکتون ها و زئوپلانکتون ها به ترتیب ۱۰۶ × ۱۵/۱۹ و ۱۸۶۳ عدد در هر لیتر از آب دریاچه بود. از گروه کفزیان، خانواده های Chironomidae و Tubificidae شناسایی گردیدند. میانگین زیتوده کفزیان طی ماههای بررسی g/m۲ ۹/۰ بود، که بسیار فقیر است. جنس بستر دریاچه بیشتر از سیلت و رس بود. در این بررسی هفت گونه ماهی شناسایی گردید اما گونههای پرورشی کپور معمولی و کپور نقرهای به ترتیب حدود ۵۳ و ۴۵ درصد جمعیت ماهیان صید شده را تشکیل میداد. بررسی هیدرو شیمی نشان داد مقادیر فسفر و ازت کل در دریاچه به ترتیب معادل mg/L ۰۷۳/۰ و ۷۷۹/۰ و متوسط کلروفیل آ اندازهگیری شده ۰۳/۶ برحسب mg/m۳ بود. دامنه تغییرات اکسیژن محلول از mg/L ۴/۶ تا ۵/۱۰ mg/L بود. میانگین هدایت الکتریکی ۵۷۶ میکرو موس بود. نظر به اینکه دمای آب دریاچه تنها در مرداد از ºC۲۰ تجاوز میکند، دوره رشد ماهیان گرمابی در این دریاچه بسیار کوتاه است.
علینقی سرپناه، زانیار غفوری، کیوان عباسی،
دوره ۳۰، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۰ )
چکیده
مروارید ماهی (Acanthobrama urmianus) گونهای بومزاد از خانواده کپورماهیان در حوضه دریاچه ارومیه است و از لحاظ اکولوژیک و صید تفریحی اهمیت دارد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارتباط میزان هماوری با طول، وزن و سن این ماهی در دو رودخانه مهابادچای و سیمینهرود بود و نمونهبرداری ماهیان از آذر لغایت اوایل خرداد ماه طی سالهای ۹۱-۱۳۹۰ با استفاده از تور پرتابی و تور گوشگیر صورت گرفت. نتایج بررسی بر ۱۰۷ نمونه ماهی ماده مراحل ۵-۴ رسیدگی جنسی نشان داد که همآوری مطلق این ماهی ۲۷۲۲۸-۱۵۶۷ (۹/۶۹۹۱±۳/۱۱۹۵۴) عدد تخمک به قطر ۴۲/۱-۳۵/۰ (۳۲/۰±۸۲/۰) میلیمتر و هماوری نسبی ۹/۶۳۳-۹/۸۷ با میانگین ۷/۱۲۰±۶/۲۸۲ میباشد. همچنین با افزایش سن و اندازه بدن ماهی، میزان هماوری مطلق افزایش نشان داد. بین همآوری مطلق (AF) و طول کل (میلیمتر) (TL)معادله (۷۸۹/۰=۲r)۵۴/۳TL۰۰۳۴/۰=AF و بین همآوری مطلق و وزن بدن (گرم) (W) معادله (۷۶۶/۰=۲r) ۶۶/۱W۲۷۲/۲۳=AF برقرار بود. نتایج نشان داد میزان هماوری در ماهیان مهابادچای در دامنههای طولی ثابت، کمتر از سیمینهرود بود.
علیرضا میرزاجانی، کیوان عباسی، سیامک باقری، مهدی مرادی، بهرام کیابی،
دوره ۳۰، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۰ )
چکیده
دریاچه شهدای خلیج فارس (چیتگر) در شمال غرب تهران و در منطقه ۲۲ شهری احداث شده است که علاوه بر ایجاد محیط تفریحی-گردشگری، ارزش فزاینده اقتصادی برای اراضی مجاور بههمراه آورده است. روند کاهش کیفیت آب دریاچه و افزایش فراوانی ماهیان غیر اقتصادی و عمدتاً غیر بومی مثل تیز کولی (Hemiculter leucisculus) و کاراس (Carassius gibelio) در آن تهدیدی برای اهداف مد نظر در دریاچه بهشمار میروند. در راستای کنترل ماهیان غیر اقتصادی دریاچه گونه شکارچی اردک ماهی (Esox lucius) در دریاچه رهاسازی گردید. در این مطالعه تغییرات جمعیت ماهیان غیر اقتصادی پس از معرفی اردک ماهی در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ مورد ارزیابی قرار گرفت و رشد و تغذیه اردک ماهی بررسی گردید. با استفاده از روش برآورد جمعیت "لینکن -پترسون" جمعیت ماهی کاراس از ۲۰ هزار عدد به ۳/۸ هزار عدد و جمعیت تیز کولی در داخل دریاچه با روش صید در واحد تلاش از ۷۱۲ هزار به حدود ۳ هزار عدد کاهش یافته است. برآورد جمعیت تیز کولی از حاشیه دریاچه با استفاده از روش "جالی-سیبر" تغییر چندانی طی دوره بررسی نداشته است و دارای میانگین تعداد ۴۰۰ عدد بوده است. اردک ماهی دریاچه با تغذیه مداوم از ماهیان دریاچه دارای افزایش وزن ۷/۳ گرم در روز بوده و تعداد آن ۵۷۵ عدد برآورد گردید. با استفاده از نمونههای علامتدار نرخ رشد از حداقل ۰۲/۰ تا حداکثر ۵/۱ گرم متفاوت بوده است. در فعالیت تغذیهای اردک ماهی، درصد حضور ماهی کاراس بیشتر از دو طعمه دیگر یعنی تیزکولی و آمور نما (Pseudorasbora parva) بوده است. با افزایش اندازه اردک ماهی، و کاهش ماهی تیزکولی با اندازه درشت، تنها ماهی مناسب که مورد تغذیه اردک ماهی قرار گرفته کاراس میباشد. در راستای کنترل بهینه ماهیان غیر اقتصادی دریاچه استفاده از ماهیان شکارچی با اندازه کوچک ضروری بهنظر میرسد.
علینقی سرپناه، کیوان عباسی، سپیده خطیب، سیامک باقری، یعقوبعلی زحمتکش، جلیل سبک آرا، مهدی مرادی، فریبا مددی،
دوره ۳۱، شماره ۵ - ( ۱۰-۱۴۰۱ )
چکیده
هر ساله حدود ۳۰ گونه ماهی اقتصادی در آبهای دریایی استان گیلان صید میشوند که مهمترین آنها ماهی سفید (Rutilus frisii) است. این بررسی با هدف تعیین شاخصهای غذایی، طیف غذایی و طعمههای غالب بچه ماهی سفید در قالب پروژه بررسی عادات غذایی ماهیان سفید و کفال ماهیان در سواحل گیلان صورت گرفت. نمونهبرداری ماهیان با پره با چشمه ۶ میلیمتر از زمستان ۱۳۹۹ لغایت پاییز ۱۴۰۰ در سواحل تالش، انزلی، کیاشهر و چابکسر صورت گرفت. نتایج بررسی بر بچه ماهیان سفید دارای وزن بدن ۵/۱۴-۳۱/۰ (۸/۲±۶۴/۳) گرم، طول کل ۱۲۰-۳/۳۴ (۰/۱۹±۳/۶۸) میلیمتر و سن +۰ الی +۱ سال نشان داد، میانگین طول نسبی روده برابر ۱۶/۱-۵۹/۰ (۱۰/۰±۷۸/۰) است. شاخص تهیبودن روده در فصول بهار تا زمستان و کل سال بهترتیب ۰، ۰، ۵، ۰ و ۱ درصد و میانگین شدت تغذیه در فصول بهار تا زمستان و کل سال بهترتیب ۲۶۷±۳۷۲، ۱۵۱±۳۶۰، ۱۷۳±۲۳۰، ۶۸۹±۵۸۱ و ۳۰۲±۲/۳۵۶ تعیین شد که بین آنها تفاوت آماری وجود داشت (F=۹,۱۰, P<۰.۰۵) (۰۵/۰>p ۱۰/۹=F). در روده بچه ماهیان سفید (۱۷۶ نمونه)، دتریت، جلبک رشتهای، ۲۶ جنس فیتوپلانکتونی، ۲ نوع زئوپلانکتون، ۱۳ نوع کفزی و نیز ب تخم و لارو ماهی شناسایی شد که بهترتیب در حدود ۱۰، ۷۳، ۶۲، ۵، ۸۶ و ۲ درصد ماهیان مشاهده شدند. جنسهای Cyclotella، Navicula و Nitzschia از فیتوپلانکتونها بهترتیب در ۶۰، ۵۲ و ۴۷ درصد و در بین کفزیان، خانواده گاماریده در ۶۸ درصد ماهیان حضور داشتند. به طور کلی، با توجه به شاخصها و ترکیب و غالبیت غذایی، بچه ماهی سفید گونهای کفزیخوار و متنوعخوار با شدت تغذیه خوب در سواحل گیلان بود.
کیوان عباسی، علیرضا میرزاجانی، مهدی مرادی،
دوره ۳۲، شماره ۳ - ( ۶-۱۴۰۲ )
چکیده
رودخانه سفیدرود به عنوان بزرگترین رودخانه شمال کشور، برای بقاء نسل ماهیان رود کوچ دریای خزر دارای اهمیت ویژهای است. در این مطالعه، تنوع زیستی و فراوانی ماهیان در هشت نقطه از رودخانه سفیدرود و یک نقطه در ساحل دریا از اسفند ۱۴۰۰ لغایت دیماه ۱۴۰۱ مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع، ۴۰ گونه ماهی از گروههای اکولوژیک رودخانهای (۲۶ گونه)، مهاجر (۶ گونه) و مصبی-دریایی (۸ گونه) شناسایی گردید. در ناحیه میانی رودخانه بیشترین تعداد (۲۱ گونه) و در ناحیه دریایی کمترین تعداد (۱۷ گونه) مشاهده شد. در بعضی گونهها آشیان اکولوژیک مکانی اختصاصی مشاهده شد. برای مثال، گاوماهی کاسپین (Neogobius caspius) تنها در ساحل دریا، گاوماهی کوچک قفقازی (Knipowitschia caucasica) تنها در ناحیه مصبی و گاوماهی ایران (Ponticola iranicus) تنها در ناحیه بالادست مشاهده شدند. کفال ماهیان تا فاصله ۱۰ کیلومتر از دریا نیز مشاهده شدند. تخم و لارو گونههای رود کوچ در بالاترین ایستگاه مشاهده شدند. بچهماهیان شاهکولی (Alburnus chalcoides) و ماهی سفید (Rutilus frisii) دارای بیشترین میانگین فراوانی (بهترتیب ۲۲۲ و ۹۲ عدد در ۲۰۰ متر مربع) را در میان گونههای شناساییشده بودند. گونههای سیاهکولی (Vimba persa)، کفال پوزهباریک (Chelon saliens)، ماهی مخرجلولهای (Rhodeus amarus)، رفتگرماهی سانیا (Cobitis saniae)، مرواریدماهی قفقاز (Alburnus hohenackeri) و گاوماهی سرگنده کاسپین (Ponticola gorlap) فراوانی متوسط (۵۹-۲۷ عدد در ۲۰۰ متر مربع) داشتند و فراوانی سایر گونهها کمتر ۱۹ عدد در ۲۰۰ متر مربع بود. کمترین مقدار شاخص تنوع گونهای شانون در دورترین ایستگاه از دریا، به میزان ۰۳/۱ و بیشترین مقدار شاخص در ایستگاه میانی به فاصله ۵ کیلومتر از دریا در حد ۶/۱ سنجش گردید که تفاوت معنیدار (۰۵/۰p<) بین آنها مشاهده شد. همچنین کمترین و بیشترین مقدار این شاخص در دی و آبان ۱۴۰۱ مشاهده گردید.