۴ نتیجه برای دریاچه چیتگر
سیامک باقری، کیوان عباسی، مهدی مردای، علیرضا میرزاجانی، محمود رامین،
دوره ۲۵، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۵ )
چکیده
این مطالعه به منظور تعیین ترکیب گونه ای و وضعیت فراوانی جمعیت ماهیان دریاچه چیتگر در مهر ۱۳۹۳ انجام گردید. بدین منظور تعداد ۳۴ ایستگاه در پیکره آبی دریاچه انتخاب و نمونه برداری با تورهای گوشگیر محاصره ای و پرتابی صورت گرفت. در این مطالعه ۱۸ گونه ماهی از خانواده های Cyprinidae (۱۱ گونه)، Cichlidae (۱ گونه)، Loricariidae (۱ گونه)، Pangasiidae (۱ گونه)، Serrasalmidae (۱گونه)، Poeciliidae (۱گونه)، Salmonidae (۱ گونه) و Scaridae (۱ گونه) شناسایی گردیدند. از بین این ماهیان فقط یک گونه ماهی بومی به نام Capoeta bohsei مشاهده شد. غالب ماهیان دریاچه را گونه های مهاجم و غیر بومی شامل تیزکولی (Hemiculter leucisculus)، مروارید ماهی قفقاز (Alburnus hohenackeri)، ماهی حوض (Carassius auratus)، کاراس وحشی(Carassius gibelio) و آمورنما (Pseudorasbora parva) تشکیل دادند. در صید با تور محاصره ای، بیشترین فراوانی را ماهیان تیزکولی با ۶۲ درصد و مروارید ماهی قفقاز با ۳۵ درصد ، در صید با تور گوشگیر، نیز این دو ماهی بترتیب با فراوانی ۶۹ و ۱۲ درصد داشتند. در نهایت در صید با تور پرتابی مروارید ماهی با ۳۸ درصد، آمورنما با ۲۱ درصد و تیزکولی با ۱۷ درصد بیشترین جمعیت را در منطقه ساحلی داشته اند. کمترین فراوانی مربوط به ماهیان زینتی نظیر طوطی ماهی Parrotfish و پنگوسی Pangasius hypophthalmus بوده اند. بطورکلی بیش از ۹۰ درصد جمعیت ماهیان از گونه های مهاجم و غیر بومی بوده است. بنابراین ممکن است، حضور ماهیان مهاجم و فقدان ماهیان شکارچی، باعث افزایش سطح تروفی دریاچه چیتگر گردد.
سیامک باقری، جلیل سبک آرا، اسمعیل یوسف زاد، یعقوبعلی زحمتکش،
دوره ۲۵، شماره ۵ - ( ۱۲-۱۳۹۵ )
چکیده
این پژوهش برای تعیین ساختار جمعیت، تنوع زیستی، ارتباط عوامل غیر زیستی در تغییرات زئوپلانکتون و تعیین سطح تروفی دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس (چیتگر- تهران) انجام شد. نمونه برداری از زئوپلانکتون توسط Juday net در ۵ ایستگاه بر اساس اشکوب دریاچه بین سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ انجام شد. در این مطالعه ۳۶ گروه زئوپلانکتونی شامل بندپایان (Arthropoda) ۶ جنس، آغازیان (Protozoa) ۶ جنس، گردان تنان (Rotatoria) ۲۰ جنس، کرمهای لولهای (Nematoda)۱ جنس، موی شکمان (Gastrotricha) ۲ جنس و کم تاران (Oligochaeta) ۱ جنس شناسائی شدند. همچنین برای اولین بار نوعی ژله ماهی آب شیرین از جنسCraspedacusta با اندازه های طولی۲۰- ۱۵ میلیمتر در ایران، در دریاچه چیتگر مشاهده شد. گروه گردان تنان با میانگین تراکم ۱۸± ۶۱ عدد در لیتر زئوپلانکتون غالب دریاچه چیتگر بوده و کرمهای لولهای، موی شکمان و کم تاران، کمترین میانگین تراکم را داشتند (کمتر از ۱ عدد در لیتر). میانگین تراکم سالانه زئوپلانکتون ۱۸±۷۲ عدد در لیتر بود. آنالیز تحلیل مولفه های اصلی (PCA) نشان داد، جنس های Trichocerca و Polyarthera از گروه گردان تنان با بیشترین بار عاملی (Loading Component)، کمترین واریانس و بیشترین تراکم را در اجتماعات زئوپلانکون به خود اختصاص دادند. براساس آنالیز تطبیق متعارف CCA)) همبستگی محسوسی بین تراکم گردان تنان با فاکتورهای محیطی مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان داد که آب این دریاچه براساس شاخص زیستی و ساختار زئوپلانکتون در رده آبهای الیگو- مزوتروف (تقریبا پاکیزه) قرار گرفته ولی امکان افزایش روند یوتریفیکاسیون در صورت عدم مدیریت و کنترل آبزیان این اکوسیستم وجود دارد.
سیامک باقری، مرضیه مکارمی،
دوره ۲۶، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۶ )
چکیده
این مطالعه برای تعیین ساختار جمعیت فیتوپلانکتون، عوامل محدود کننده غیر زیستی در شکوفائی فیتوپلانکتون و تعیین سطح تروفی بین سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ در دریاچه چیتگر انجام گردید. براساس مشخصات دریاچه نمونه ها از ۵ ایستگاه در پیکره آبی جمع آوری گردیدند. در این مطالعه ۳۵ گروه فیتوپلانکتونی شامل دیاتوم ها Bacillariophyta (۱۲ جنس)، جلبک های سبز Chlorophyta (۱۵ جنس)، جلبک سبز- آبی Cyanophyta (۴ جنس)، جلبک دو تاژکدار Dinoflagellata (۲ جنس) و جلبک طلایی - قهوه ای Chrysophyta (۱ جنس) شناسائی گردیدند یافته ها نشان داد، دیاتوم ها با میانگین فراوانی ۲۳۰۰۰۰ ± ۲۰۶۰۰۰۰ سلول در لیتر غالب فیتوپلانکتون (۸۴ درصد فراوانی) دریاچه چیتگر بوده است. فراوانی سالانه فیتوپلانکتون ۳۰۴۰۰۰ ± ۲۵۵۰۰۰۰ سلول در لیتر با بیشترین میزان در بهمن ۹۲ (۴۵۰۰۰۰ ± ۴۴۰۰۰۰ سلول در لیتر) بود. آنالیز PCA نشان داد، جنسهای Cyclotella، Achnanthes از شاخه دیاتوم ها و Dinobryon از شاخه کریزوفیتا غالب جنس ها را با کمترین تغییرات در اجتماعات فیتوپلانکون داشته اند. همچنین براساس آنالیز CCA نیتروژن کل و دمای آب از مهمترین پارامتر در افزایش تراکم Cyanophyta و Dinoflagellata در دریاچه چیتگر است. بطورکلی دریاچه چیتگرکمترین جمعیت فیتوپلانکتون را در مقایسه با سایر دریاچه ها داشته است و در گروه دریاچه های الیگوتروف با سطح تروفی بسیار کم قرار دارد.
علیرضا میرزاجانی، کیوان عباسی، سیامک باقری، مهدی مرادی، بهرام کیابی،
دوره ۳۰، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۰ )
چکیده
دریاچه شهدای خلیج فارس (چیتگر) در شمال غرب تهران و در منطقه ۲۲ شهری احداث شده است که علاوه بر ایجاد محیط تفریحی-گردشگری، ارزش فزاینده اقتصادی برای اراضی مجاور بههمراه آورده است. روند کاهش کیفیت آب دریاچه و افزایش فراوانی ماهیان غیر اقتصادی و عمدتاً غیر بومی مثل تیز کولی (Hemiculter leucisculus) و کاراس (Carassius gibelio) در آن تهدیدی برای اهداف مد نظر در دریاچه بهشمار میروند. در راستای کنترل ماهیان غیر اقتصادی دریاچه گونه شکارچی اردک ماهی (Esox lucius) در دریاچه رهاسازی گردید. در این مطالعه تغییرات جمعیت ماهیان غیر اقتصادی پس از معرفی اردک ماهی در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ مورد ارزیابی قرار گرفت و رشد و تغذیه اردک ماهی بررسی گردید. با استفاده از روش برآورد جمعیت "لینکن -پترسون" جمعیت ماهی کاراس از ۲۰ هزار عدد به ۳/۸ هزار عدد و جمعیت تیز کولی در داخل دریاچه با روش صید در واحد تلاش از ۷۱۲ هزار به حدود ۳ هزار عدد کاهش یافته است. برآورد جمعیت تیز کولی از حاشیه دریاچه با استفاده از روش "جالی-سیبر" تغییر چندانی طی دوره بررسی نداشته است و دارای میانگین تعداد ۴۰۰ عدد بوده است. اردک ماهی دریاچه با تغذیه مداوم از ماهیان دریاچه دارای افزایش وزن ۷/۳ گرم در روز بوده و تعداد آن ۵۷۵ عدد برآورد گردید. با استفاده از نمونههای علامتدار نرخ رشد از حداقل ۰۲/۰ تا حداکثر ۵/۱ گرم متفاوت بوده است. در فعالیت تغذیهای اردک ماهی، درصد حضور ماهی کاراس بیشتر از دو طعمه دیگر یعنی تیزکولی و آمور نما (Pseudorasbora parva) بوده است. با افزایش اندازه اردک ماهی، و کاهش ماهی تیزکولی با اندازه درشت، تنها ماهی مناسب که مورد تغذیه اردک ماهی قرار گرفته کاراس میباشد. در راستای کنترل بهینه ماهیان غیر اقتصادی دریاچه استفاده از ماهیان شکارچی با اندازه کوچک ضروری بهنظر میرسد.