محمد قلی زاده، فاطمه صابری، دنیا حاتمی،
دوره ۳۳، شماره ۱ - ( ۲-۱۴۰۳ )
چکیده
رودخانهها به طور موثر میکروپلاستیکها را به دریاها منتقل میکنند، اما در طول این انتقال، میکروپلاستیکها میتوانند به طور موقت در رسوبات ذخیره شوند جاییکه به دلیل فرآیندهای بیولوژیک و فیزیکی، بیشتر دچار تکه تکه شدن میشوند. این مطالعه با هدف بررسی توزیع و فراوانی میکروپلاستیکها (MPs) در رسوبات سطحی رودخانه خرمارود، استان گلستان انجام شده است. در مجموع، ۱۵ نمونه رسوب (۵ ایستگاه با ۳ تکرار) در فصل بهار، سال ۱۴۰۱ نمونهبرداری شد که شناسایی فیزیکی میکروپلاستیکها با استفاده از استریومیکروسکوپ مورد مطالعه قرار گرفت. ترکیبات پلیمری آنها با استفاده از دستگاه طیفسنج مادونقرمز تبدیل فوریه بازتاب کل ضعیف (ATR-FTIR) مشخص شد. نتایج نشان داد که ایستگاه ۵، با فعالیت انسانی بالا ۱۶۰±۸۸۰ ذره در یک کیلوگرم از رسوبات خشک، بیشترین فراوانی میکروپلاستیک و ایستگاه ۱، بالادست رودخانه با ۶۶±۲۰۰ ذره بر کیلوگرم دارای کمترین فراوانی بود. میانگین MPs مشاهده شده در تمامی ایستگاههای مورد مطالعه ۸۰/۹۲±۱۷/۴۳۰ ذره بود. بیشترین فراوانی را میکروپلاستیکهای رشتهای (۵۲/۷۷ درصد) و کمترین فراوانی را فیلمها (۱۰/۳ درصد) داشتند. نتایج نشان داد که گروه ۱۰۰۰-۵۰۰ میکرومتر با ۱۹/۴۴ درصد، بیشترین فراوانی درحالیکه گروه ۵۰۰۰-۳۰۰۰ با ۸۸/۳ درصد دارای کمترین فراوانی بودند. رنگ سیاه با ۸۱/۵۵% بیشترین و رنگ آبی با ۳۳/۲ درصد دارای کمترین فراوانی بودند. ترکیب پلیمری MPs شامل پلیپروپیلن (PP، ۴۱ درصد)، پلیاتیلن (PE، ۳۰ درصد)، پلیاستایرن (PS، ۱۶ درصد) پلیاستر (PS، ۱۱ درصد) و پلیآمید (PA، ۲ درصد) بود. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که MPs در رسوبات ساحلی منابع متعددی دارند که غالباً از توریسم، فاضلاب و بستهبندی مشتق شده است.