حوضه خلیج گرگان در شرق دریای خزر بدلیل توان بالای زیست محیطی در زمینه تولید و صادرات ماهیان گوشتی و غضروفی و گردشگری از اهمیت زیادی برخوردار است. فلزات سنگین از جمله آلاینده های شیمیایی بدلیل خاصیت تجمع بیولوژیک همواره محیط زیست این بخش از دریای خزر را تهدید و باعث خطر برای سلامتی انسان می شوند. این مطالعه به منظور تعیین میزان آلودگی ماهیان سواحل دریای خزر در حوضه خلیج گرگان به فلزات سنگین کادمیوم و سرب انجام گرفت. در این تحقیق میزان تجمع کادمیوم و سرب در بافت 90 نمونه از سه گونه از ماهیان کپور، کفال و سفید سواحل دریای خزر در حوضه خلیج گرگان مستقیماٌ از صیادان اصلی دریا در نیمه دوم سال 1385 جمع آوری و پس از آماده سازی بوسیله دستگاه جذب اتمی مدل 2380 شرکت پرکین المر ساخت آمریکا تعیین گردید. میانگین غلظت سرب بترتیب در عضله ماهیان کپور، کفال و سفید برابر242/0، 118/0 و 08/0 میلیگرم در کیلوگرم و میانگین غلظت کادمیوم بترتیب برابر با 014/0، 018/0 و 017/0 میلیگرم در کیلوگرم بود. آزمون آنالیز واریانس یکطرفه برای مقایسه میانگین مقدار کادمیوم و سرب در عضله ماهیان کپور، سفید و کفال نشان داد که از نظر کادمیوم بین ماهیهای مورد مطالعه اختلاف آماری معنی داری وجود نداشت (P=0.251) ولی از نظر سرب بین این ماهیها تفاوت آماری معنی داری وجود داشت (P<0.007). آزمون توکی نشان داد که بین مقدار سرب در ماهیان کفال و کپور (P=0.028) و بین ماهی کپور و ماهی سفید (P=0.01) تفاوت معنی داری وجود داشت ولی بین ماهی کفال و ماهی سفید (P=0.927) تفاوت معنی داری وجود نداشت. آزمون همبستگی پیرسون نیز نشان داد که بین مقادیر سرب و کادمیوم در ماهیان مورد مطالعه ارتباط آماری معنی داری وجود ندارد (P=0.557). همچنین آزمون t-test نشان داد که بین میانگین غلظت سرب و کادمیوم در سه گونه از ماهیان کپور، کفال و سفید بطور معنی داری (P<0.001) از مقدار مجاز استاندارد سازمان جهانی بهداشت کمتر بود و از شرایط قابل قبول برای مصارف انسانی برخوردار می باشند.
Shahryari A, Golfirozy K, Noshin S. Muscular concentration of cadmium and lead in carp, mullet and kutum of the Gorgan Bay, Caspian Sea. isfj 2010; 19 (2) :95-100 URL: http://isfj.ir/article-1-1701-fa.html
شهریاری علی، فیروزی کلثوم گل، نوشین شاهین. میزان تجمع کادمیوم و سرب در بافت عضلانی سه گونه از ماهیان دریایی کپور، کفال و ماهی سفید سواحل دریای خزر در حوضه خلیج گرگان در سال 86 – 1385 . مجله علمي شيلات ايران. 1389; 19 (2) :95-100
با کسب مجوز از دفتر کمیسیون بررسی نشریات علمی وزارت علوم، تحقیات و فنآوری مجله علمی شیلات بصورت آنلاین می باشد و تعداد محدودی هم به چاپ می رساند. شماره شاپای جدید آن ISSN:2322-5998 است